Bankaların vatandaştan aldığı ve ‘Deli Dumrul’ olarak nitelendirilen ücret ve komisyon gelirleri, getirilen sınırlandırmalara rağmen son dört yılda yüzde 36 artarak 23.1 milyar TL’ye ulaştı. 2014 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından alınan karar doğrultusunda bankaların ücret ve komisyon aldığı 46 kalem, 20 ile sınırlandırılmasına karşın, sadece bu alandan elde edilen gelirler, bankaların 22.2 milyar TL’lik personel giderlerini karşılayacak noktaya ulaştı.

KÂRLARINI DA ARTIRDILAR

BDDK, bankaların SMS gönderim, banka kartı, ödeme planı değiştirme, kendi hesabına para yatırma ve reddedilen kredi ücretleri gibi işlemlerden ücret almalarını yasaklamıştı. Alınacak masraflar ise para çekme, ekspertiz, hesap işletim, havale, EFT, yıllık üyelik, nakit avans çekim, fatura ödeme ücretleri gibi toplam 20 kalemde sınırlandırılmıştı. Bankalar 46 kalemden ücret aldıkları 2013 yılında ise ‘hizmet gelirleri’ kapsamında 16.9 milyar lira elde edilmişti.

BDDK verilerine göre bankaların elde ettikleri hizmet gelirleri personel gelirlerini de rahatlıkla karşılayabiliyor. Geçen yıl 22.2 milyar liralık personel giderine karşın 23.1 milyar liralık hizmet geliri elde edildi. Faiz dışı gelirlerde bankaların sadece krediler üzerinden aldığı ücret ve komisyonlar ise aynı süreçte 3.3 milyar liradan yüzde 113 artışla 7.2 milyar liraya çıktı. 2016’da toplam faiz dışı gelir ise 46.5 milyar lira oldu. Bankaların net kârı ise 2013 yılına göre yüzde 52 oranında artışla 2016 yılında 37.5 milyar lira olarak gerçekleşti.

10szt07a_ist_izm_ant_trb_ank

Öte yandan, 2013 yılında 1 trilyon liraya ulaşan toplam kredi hacmi ise 2016 yıl sonunda yüzde 65.5 artışla 1 trilyon 733 milyar liraya ulaştı. Diğer taraftan geçen yıl kredilerden alınan toplam faiz 2013 yılına kıyasla yüzde 90 oranında artarak 159.5 milyar liraya ulaştı.
Yıllara göre incelendiğinde bankaların mevduata ödedikleri faizin iki katından fazlasını kredilerden elde ettiği ortaya çıkıyor. 2016 yılında 1 trilyon 453 milyar liralık mevduat için ödedikleri faiz 74.1 milyar lirada kaldı.

Batık krediden


1 milyar Kredilerden elde edilen faiz gelirleri incelendiğinde dört yılda oluşan en yüksek artışın yüzde 121 ile şirketlere verilen spot ve rotatif krediler ile vatandaşlara verilen ipotekli kredilerden oluşan ‘diğer krediler’de olduğu görülüyor. Toplam 159.5 milyar liralık kredi faiz gelirinin 91.1 milyar lirasını bu tür krediler oluşturdu.

2016 yılında tüketici kredilerinden 39.8 milyar lira, kredi kartlarından 9 milyar lira, taksitli ticari kredilerden ise 19.4 milyar liralık faiz geliri elde edildi. Öte yandan, bankalar batık kredilerden her yıl ortalama 1 milyar TL’lik faiz geliri elde ediyor. Bankalar, 2016’da batık kredilerden 1 milyar 151 milyon liralık faiz geliri kazandı.