Turistlerin uğrak yerlerinden Mısır Çarşısı, yüksek gelir getiren yer olarak tarif ediliyor.
İsmail ŞAHİN
Sayıştay’ın Vakıflar Genel Müdürlüğü 2014 yılı denetim raporu, Türkiye’nin en değerli lokasyonlarında yer alan tarihi mekanların çok ucuza kiraya verildiğini ortaya çıkardı
Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmazların kira bedellerinin günün emsal ve rayiç bedellerini yansıtmaktan uzak olduğu Sayıştay’ın son denetim raporuyla tescillendi. Kiraya verilen taşınmazların büyük bir kısmının ilk kira sözleşmesi tarihi üzerinden çok uzun süreler geçtiğini vurgulayan Sayıştay, bu süre zarfı içerisinde kira bedelleri üzerinden gerçek anlamda bir güncellenmeye gidilmediğini belirledi.
45 BİN YERİNE 7 BİN LİRA
2014 yılı kira bedelleri emsal veya rayiç bedellerine göre düşük kalan bazı taşınmazlara raporda yer veren Sayıştay, mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait Eminönü’ndeki tarihi Mısır Çarşısı’nda dışarıda 33, içeride 110 olmak üzere toplam 143 adet dükkanın kira bedellerini örnek gösterdi.
Mısır Çarşısı’nın Türkiye’de turistik ziyaretlerin çok yapıldığı, günlük yaşamın hareketli olduğu, ekonomik olarak canlı ve ticari olarak yüksek gelir getirilen bir yer olduğuna dikkat çeken Sayıştay, içeride yer alan dükkanların 2014 yılında aylık 7 bin 500 ile aylık 17 bin lira arasında, dışarıda yer alan dükkanların ise 3 bin 896 ile 8 bin lira arasında kiraya verildiğini tespit etti.
SULTANAHMET DAHA UCUZ
Denetçiler yaptıkları araştırmada, Mısır Çarşısı içinde yer alan dükkanların 2014 yılı aylık kiralık bedelinin 45 bin ile 50 bin lira arasında, dış dükkan kira bedellerinin ise 10 bin ile 15 bin lira arasında olması gerektiğini ifade etti.
Türkiye’de en çok turistik ziyaretlerin yapıldığı Sultanahmet’in merkezinde yüzölçümleri toplandığında büyük bir alanı kaplayan Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait araziyle ilgili de Sayıştay yetkilileri önemli tespitlerde bulundu. Sultanahmet Camisi’nin arkasında, tarihi Arasta Çarşı’nın bitişiğinde, ekonomik olarak canlı ve ticari yüksek gelir getirilen bir yerde bulunan alanın 2014 yılında metrekaresi aylık 12 liradan kiraya verildiği belirlendi. Aynı konumda ve bitişik adada Hazine’ye ait bir taşınmazın metrekaresi 30 liradan kiraya verildiğine dikkat çeken denetçiler, “Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmaz kira bedeli, emsal kira bedeline göre yüzde 150 oranında daha düşük kalmaktadır” dedi.
BENTLEY VE LAMBORGHİNİ MERKEZİ
Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait Ortaköy’de İstanbul Boğazı’nın kıyısında bulunan bin 714 metrekare büyüklüğündeki arsa da Sayıştay raporunda “ucuza giden” gayrimenkullerden biri olarak sıralandı.
2014 yılında 55 bin liraya taşınmazı kiralayanlar alt kiracılık hakkını kullanarak arsanın bir kısmını 65 bin liraya başkasına kiraladı. İçerisinde üçer katlı iki bina ve araç pazarlama ve satış işlemi yapılan bir yapının bulunduğu taşınmaz da lüks otomobil denilince akla gelen Bentley ve Lamborgini’nin Türkiye temsilcilikleri yer alıyor. Sayıştay denetçileri, kira bedelinin 2015 yılında 90 bin liraya çıkarıldığını ancak, buna rağmen caddeye de cephesi bulunan taşınmazın henüz emsal ve rayiç bedele ulaşmadığını belirtti.
‘Karşılaştırma yapılması gerekir’
Sayıştay denetçileri, taşınmazlara ait kira bedellerinin ilk üç yıl için Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayınladığı Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılması, üç yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinin sonunda, yeni kira bedelinin, emsal ve rayiç kira bedelleri göz önünde tutularak belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Raporda, kira seviyesi belirlenirken taşınmazın konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli gibi kira bedeline etki eden tüm niteliklerin karşılaştırılması gerektiğine dikkat çekti.
Kira güncellemesi için hizmet alımı yapacak
Vakıflar Genel Müdürlüğü Sayıştay’a verdiği cevapta, rayiç bedellerin tespiti için komisyonların kurulduğunu ve Türkiye genelindeki vakıf taşınmaz kiralarında yaklaşık yüzde 25 oranında güncelleme yapıldığı belirtildi. Vakıflar, kira bedellerinin emsal ve rayiç bedele uygun hale getirilmesi için 2016 yılından itibaren hizmet alım yoluna gidileceği kaydedildi. Bir yılda bütün kiracılara bedel güncellemesi uygulanması halinde bunların olumsuz etkileri olacağını savunan Vakıflar Genel Müdürlüğü, güncelleme çalışmasının belli bir sayıda tutularak yapıldığını, raporda belirtilen gayrimenkullerde de 2016 yılınca kira artışına gidileceğini vurguladı.
