FITIK NEDİR?
Karın duvarındaki yırtıktan veya delikten çıkan iç organların cilt altında bir şişlik oluşturmasına 'fıtık' denir. Fıtık nedeni olan bu şişlik zaman zaman oluşur, zaman zaman kaybolur. Ayağa kalkınca, öksürünce, ıkınma ile fıtık ortaya çıkar, sırt üstü uzanınca kaybolur. Yatınca kasık fıtığının kaybolma nedeni, fıtık kesesi içindek organların karın içine geri dönmesidir. Fıtık kesesi içinde bu şişliği yapan iç organlar sıklıkla bağırsaklardır. Kasık fıtığının ilerleyen döneminde şişlik sürekli bir hal alır ve hasta rahatlamak için eli ile bu fıtığı içeri iter.
Tüm karın duvarı fıtıkları doğumsal veya sonradan oluşan bir zayıf noktadan çıkar. Kasık fıtıkları, göbek fıtıkları ve göbek çevresi fıtıkları doğumsal olarak zayıf bir noktadan çıkan fıtıklara örnektir. Sonradan oluşan zayıf noktalar ise, ameliyat yerleridir: buradan da kesi yeri fıtıkları çıkar. Daha önce ameliyat edilmiş yerde ortaya çıkan fıtıklara kesi yeri fıtıkları denir. Karın içi basıncı ani olarak artıran ağır kaldırma, kronik kabızlık, öksürük, ıkınma, idrar zorluğu gibi durumlar mevcut fıtığın oluşumunu ve ortaya çıkışını kolaylaştırır.
KASIK FITIĞI NEDİR, NEDEN OLUR?
Kasık fıtığı her on erkekten birinde görülmektedir. Normalde testik scrotum denilen torbaya inerken karın içinde bir kanal kullanır. Bu kanalın gevşekliği , zayıflığı nedeni ile karın içindeki bağırsakları öndeki periton denilen karın zarıyla birlikte bu torbaya ilerlemesine kasıt fıtığı denilmektedir.
Karın duvarı fıtıklarının yaklaşık % 90'ı kasık fıtıklarıdır. Kasık fıtıkları daha çok erkeklerde görülür. Bazı kasık fıtıkları doğum sonrası kapanması gereken kasık kanalının kapanmaması veya yaşamın ilerleyen döneminde açılması sonucu ortaya çıkar (indirek kasık fıtıkları). Bazı kasık fıtıkları karın adalesinin zorlanma sonucu yırtılması ile ortaya çıkarlar: direk fıtıklar: Direk Fıtıklar. Göbek fıtıkları göbek çukuru içinden çıkan fıtıklardır. Göbek çukuru da, kasık kanalı gibi, karın duvarının doğumsal zayıf bölgelerinden birisidir. Göbek fıtıkları daha çok kadınlarda görülür. Göbek çevresi fıtıkları nispeten az görülür ve göbek fıtıkları gibi düşünmek gerekir. Kesi yeri fıtıkları daha önceden ameliyat olmuş kişilerde, kesi yerinin üstünde olur. Bütün karın duvarı fıtıklarının tedavisi cerrahidir.
Fıtıkların oluş biçimini araç lastiğinde görülen balonlaşmaya benzetebiliriz. Aracın sert dış lastiği karın duvarımızdaki güçlü adaleler; ince olan iç lastik de bağırsaklar gibidir. Genel olarak dış lastik iç lastiği koruyacak ve içerde kalmasını sağlayacak güçtedir ancak bir zayıf nokta oluştuğunda, iç lastik dışa doğru balonlaşır. Bu durum zayıf bir karın duvarında fıtık oluşumuna çok benzer.
TANISI NASIL KONUR?
Kasık fıtığı kolayca anlaşılabilir. Hastaların da önemli bir kısmı kendilerinde kasık fıtığı geliştiğini fark ederler. Kasık fıtığının oluşturduğu şişlik çok tipiktir: ayağa kalkınca veya karın içi basıncı arttıran manevralarla belirginleşirken, sırt üstü yatmakla, kaybolur.
Kasık fıtıkları, bazı hastalarda karın ağrıları ve şişkinlik yapabilir. Yemeklerden sonra ortaya çıkan bu ağrılar kramp şeklinde ancak hafif şiddette olup bazen de kabızlık yapabilir. Bütün bu yakınmalar barsakların fıtık kesesi içinde zaman zaman geçici sıkışmasıyla ortaya çıkar.
Henüz başlangıç aşamasındaki kasık fıtıkları özellikle sporcularda veya atletik yapılı kişilerde şişlik olmaksızın kronik ağrı ile ortaya çıkabilir: Nokta fıtığı. Bu durumda hastaya kasık bölgesine ultrasonografi ile bakıp barsakların fıtık kanalına girip girmediği ve ağrıya neden olacak başka bir patoloji olup olmadığı araştırılabilir. Sporcularda görülen adale yırtıkları da ağrılı nokta fıtıklarıdır ancak ultrasonografi burada yeterli olmaz, sporcuların kasık fıtıklarının tanısı için MR tetkiki gerekir.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Her cinsiyette görülebilir. Yeni doğan çocuktan ileri yaştaki kişilere kadar herkes de görülebilen bir hastalıktır kasıkta fıtık. Tüm fıtıkların % 90’ı kasık fıtıklarıdır. Göbek fıtığı ve kesi yeri fıtıkları geri kalan %10’luk kesimi oluşturur. Kasık fıtıkları erkeklerde, göbek fıtıkları kadınlarda daha sık görülür.
Fıtıklar, egzersizle, kilo vermekle veya ilaç tedavisi ile yok olmaz.
Fıtıklar kendi hallerine bırakılmakla düzelmez.
Fıtık tanısı konduktan sonra en kısa sürede onarılması iyi olur.
RİSKLERİ NELERDİR?
Kasık fıtıkları bir kaybolup bir görünse de nihayi olarak kaybolmayabilir. Fıtık içindeki barsaklar, yırtığın olduğu yere sıkışmıştır: Boğulmuş fıtık. Boğulmuş fıtıklarda kısa süre içinde o bölgede ağrı da başlar. Fıtık yerinde sıkışıp boğulan kısım içerisinde barsaklar olabilir ve bu acil ameliyat gerektiren ciddi bir durumdur. Ayrıca boğulmuş kasık fıtığı erkeklerde testislerin de zarar görmesine neden olabilir.
Büyük kasık fıtıkları bazen erkeklerde cinsel sorunlara yol açabilir. Bu sorunların önemli bir kısmı dış görünüş ile alakalı psikolojik kökenlidir ancak sağlıklı bir cinsel yaşama mani olur. Kasık fıtıkları zamanında onarılmadığı takdirde uzun süre içinde kronik isteksizlik veya iktidar sorunları yaratabilir.
Kasık fıtığın bilinen tek tedavi yöntemi cerrahidir. Kasıkta fıtığa neden olan karın duvarındaki fiziki bir durum olan yırtığın, yine fiziki olarak kapatılması tek çaresidir. Bazı hastalar fıtık bağı veya korse kullanmakla biraz rahatladıklarını hissedebilir ancak bunlar fıtığın tedavisine katkı sağlamaz, fıtığın oluşturduğu olası risklerden de korumaz.
