Ankara Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Başkanı ve Hepatoloji Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hasan Özkan, gerçekleştirdikleri veri madenciliği çalışması ile Hepatit B hastaları için önemli bir program elde ettiklerini söyledi. Bu programın tedavi sürecinde bir yol gösterici olabileceğini belirten Özkan, doğruluk oranının yüzde 80'lerde olduğunu söyledi.
İşte kronik Hepatit B hastalarına umut veren çalışmalar...
1790 HASTA 19 YILDIR TAKİP EDİLİYOR
Şimdiye kadar 1790 tane kronik Bepatit B hastamız oldu. Bu hastaları 2000 yılından bu yana takip ediyoruz. Bu çok uzun bir zaman. Hastaların verilerini veri madenciliği teknolojisi ile değerlendirildi ve bunlardan yola çıkarak bir algoritma ortaya çıkarıldı. Bu çalışmaların sonunda bir programımız oldu.
BU PROGRAM NE İŞE YARAYACAK?
Hepatit B hastaları gittikleri uzmanlardan sürekli farklı farklı sonuçlar alıyor. Kimisi 'senin hastalığın iyileşmez' derken kimisi 'sana bir şey olmaz' diyor. Bu durum da bir karmaşa yaratıyor. Biz de bu karmaşayı aşmak için geliştirdiğimiz bu algoritma ile gelen hastanın verilerine bakıp karşılaşabileceği durumları yüzdesi ile söyleyebileceğiz; hastanın yüzde kaç ihtimalle iyileşme olasılığının olduğunu, yüzde kaç ihtimalle iyileşmeyip yakın takip tedavi yapılması gerektiğini göreceğiz. Ayrıca sistemi iyice geliştirdiğimizde bir internet sitesi kuracağız ve doktorlar hastasını bu şekilde değerlendirebilecek. Algoritmamızın doğruluk oranı yüzde 81 ki istatistiki açıdan çok önemli bir oran. Yani bir hastaya 'sen 5 yıl içinde kesinlikle Hepatit B'den kurtulacaksın' diyorsak doğruluk oranı 81 ya da 'senin bu hastalıktan kurtulma şansın yok bu yüzden yakın takip edelim' diyorsak da bunun doğruluk oranı da yüzde 92. Bizim için bir alarm sistemi gibi olacak.
Bu verileri Türk datası olarak yazıya döküp yurt dışında önemli dergilerde yayınlayarak bilime katkıda bulunmayı hedefliyoruz. Kongremizde verileri sunduk ve çok ilgi gördü.
TÜRKİYE'DE KAÇ HASTA VAR?
Dünya nüfusunun yüzde 6'sı kronik Hepatit B virüsü ile enfekte. Bu da yaklaşık 420 milyon hasta demek. Bu hastaların da yüzde 40'ı hayatını kaybediyor yani yılda 700 bin insan ölüyor. Türkiye'de ise görülme oranı yüzde 3-4 civarında, yani 4 milyon kronik Hepatitli var demek oluyor. Bu hastalardan da yaklaşık 60 bin kadarı hastalığının farkında, diğerleri bilmiyor bile. Bu nedenle çok önemli bir sağlık sorunu.
HEPATİT B'DE YÜZ GÜLDÜRÜCÜ NOKTALAR
Birincisi bundan 15 yıl önce aşının çıkması yeni olguların ortaya çıkmasını engelledi. İkincisi, eğer hastayı zamanında teşhis edersek şu ana kadar antiviral ilaçlar kötü sonuçları engelliyor; bu ilaçlar bugün için yüzde 25-36 civarında tam iyileşme sağlıyor. Peki önümüzdeki yıllarda ne bekliyoruz? Hepatit C'de olduğu gibi yüzde 100'e varan tedavi olanağı sağlayan ajanlar yolda. Şu an dünyanın değişik merkezlerinde çalışmalar yapılıyor. Muhtemelen ilk 5 yıl içinde bu ilaçlar çıkacak. Bizim yaptığımız veri madenciliği de tedavide yol gösterici olacak.
