Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 8 Ocak tarihinde açılışını yaptığı ve Rus doğalgazını Karadeniz üzerinden Türkiye’ye getirecek olan doğalgaz boru hattı projesi TürkAkım, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından önerilmişti. Daha önceden yapılması planlanan “Güney Akım Projesi”nin yerini alan TürkAkım projesi, 10 Ekim 2016 tarihinde imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma ile resmiyet kazanmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya lideri Vladimir Putin 8 Ocak'ta TürkAkım'ın açılışını yaptı. (Fotoğraf: DHA)Kocaeli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Enerji Yönetimi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Necati Kaya, Türkiye Petrol Mühendisleri Odası Enerji Politikaları Çalışma Grubu Başkanı Necdet Pamir, TürkAkım projesinin artı ve eksilerini Sözcü’ye değerlendirdi.
"UKRAYNA DEVRE DIŞI BIRAKILDI"
Kocaeli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger, Türkiye’nin bir enerji merkezi olma yolunda ilerlediğini belirterek, bu projeyle Rusya ile Kırım konusunda yüksek gerilim yaşayan Ukrayna’nın devre dışı bırakıldığını söyledi.
TÜRKİYE ENERJİ MERKEZİ OLMA YOLUNDA İLERLİYOR
Türkiye’nin enerji merkezi olma yolunda ilerlediğini söyleyen Prof. Dr. Ülger; “2014’te iptal edilen Güney Akımı yerine 2015’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önerisiyle TürkAkım projesi gündeme geldi.
Yani ismini bizzat Putin koymuştur. Türk toprakları üzerinden Avrupa’ya Rusya üzerinden doğalgaz intikali projesidir. Bu proje ile ilk olarak Ukrayna, doğalgaz hattı üzerinde devre dışı bırakılmıştır. TürkAkım ile birlikte Türkiye enerji merkezi olma yolunda ilerliyor. Bizim için önemi bu.
Türkiye’de daha önce Trakya’dan gelen bir hat vardı. O varlığını koruyor. Hazar Bölgesi devletlerinin batıya doğalgaz aktaracak TANAP bir süre önce devreye girdi. Doğu Akdeniz’deki doğalgazın da yakın süreçte Avrupa’ya intikali çok güçlü bir ihtimal olarak gündeme gelecek” dedi.
Grafik: DHAPROJENİN EKSİ VE ARTILARI VAR
Akdeniz’de artık koşulların değiştiğini belirten Kocaeli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger, şöyle konuştu:
“Güney Kıbrıs ile Akdeniz altından inşa edilmesi planlanan boru hattının hayata geçmesi mümkün değil. Çok pahalı bir proje. Asla rantabl değil. Olmayacak bir alternatif. Sadece siyasi sıkıştırma için gündeme getiriyorlar. İleride Avrupa’ya Orta Doğu doğalgazı Türkiye üzerinden gidecek. Başka yolu yok.
Türkiye enerji bakımından hayati ehemmiyet taşıyan, tüm enerji kaynaklarının batıya intikalinin toplandığı bir merkez olma yoluna gidiyor. Bunun artı ve eksileri var. Eksisi; Rusya’ya bağlılık oranımız eskiye oranla artıyor. Geçmiş dönemdeki uçak düşürme vakası gibi bir sorun olduğunda artık daha büyük bir tehlike bizi bekleyecek.
Uzun vadede ise artımız bir enerji merkezi olarak kurgulanıyor oluşumuz. Eskiye kıyasla, doğu ile batı arasında merkez olma konumumuz daha da güçlenecek. Bölgedeki stratejik önemimiz artacak. TürkAkım’ın hayata geçmesi, Türkiye’nin enerji merkezi olma yolunda attığı en önemli adımdır."
Gerçekleştirilen hattın harita üzerindeki görüntüsü. Rusya'nın Anapa bölgesinden başlayıp Karadeniz boyunca denizin altından 930 km ilerletilerek Türkiye'de Kıyıköy'e ulaştı. (Grafik: İHA)PAMİR: ENERJİ BAKIMINDAN BAĞIMLI OLACAĞIZ
Türkiye Petrol Mühendisleri Odası Enerji Politikaları Çalışma Grubu Başkanı Necdet Pamir TürkAkım projesini Sözcü'ye değerlendirdi. Pamir Türkiye'nin Rusya'ya enerji bakımından bağımlı hale gelebileceğini söyledi. Pamir şöyle konuştu:
“Türkiye tükettiği enerjinin yüzde 30,5’ini doğalgazdan, yüzde 30,5’ini de ham petrolden karşılıyor. Ham petrol ve petrol ürünlerinin yüzde 25’ini Rusya’dan alıyoruz. Yüzde 30’ların üzerinde Rusya’dan kömür alıyoruz. Bir de Akkuyu olursa tamamen Rusya’ya enerji bakımından bağımlı hale geleceğiz.
Bu ekonomik bağımlılık Türkiye açısından sıkıntılı bir durum. Söz konusu boru hatlarıyla birlikte enerji konusunda bir lider pozisyona geçtiğimiz de yok üstelik. TürkAkım’ın mimarı Putin. Rusya için kritik bir hamleydi bu. Türkiye’nin projesi değil yani. Sadece ismi Türk. Ruslar önerdi, biz de bunu kabul ettik.
Kıyıköy'de bulunan alım terminali. (Fotoğraf: İHA)"PUTİN’İN PROJESİ"
2014 yılının Aralık ayında Putin tarafından dile getirildi ilk olarak. Hem Ukrayna’yı devre dışı bırakmak ve cezalandırmak hem de Avrupa Birliği’ne alternatifsiz olmadığını göstermek istedi Putin, bunu başardı. Biz bu projede ne aldık peki? Bu hat ile indirimli doğalgaz alacak mıyız? Hayır. Bunu Bulgaristan bile anlaşmasına koydurmuştu.
Peki biz reexport yani aldığımız doğalgazın üzerine belli bir ücret ekleyip ihraç edebilecek miyiz? Hayır. E o zaman bunu müthiş bir projeymiş gibi dillendirmenin, Türkiye vazgeçilmez olmuş gibi anlatmanın anlamı yok. Biz Rusya’dan doğalgaz almak zorundayız ve alıyoruz. Boru hattı yaptılar. Bunun açılışı yapıldı. Hepsi bu.
