Prof. Dr. Ertan ÖkmenBİRÇOK NEDENİ VAR
Soğuklarda kalp krizi vakalarındaki artışın sebepleri arasında solunum yolu enfeksiyonlarının (grip ve zatürrenin) daha sık görülmesi, kış aylarında daha fazla kalori içeren yağlı besinlerin tüketilmesi, daha az güneşle temasın getirdiği bazı hormonal değişiklikler ve kapalı havaların oluşturduğu stres yer alıyor. Ancak kalp krizlerinin kış aylarında daha sık görülmesinin belki de en önemli sebebi soğuk havaların uyardığı damarlardaki büzülme, spazm ve tansiyonu yükseltici etkidir. Soğuk havada vücut mevcut ısısını korumak üzere cilde daha az kan gönderir ve bunu da tüm damarlarda, özellikle de cildi besleyen damarlarda büzülme oluşturarak yapar. Bu büzülme otomatik olarak tansiyonun yükselmesine neden olur.
SABAH SAATLERİNE DİKKAT!
Özellikle sabah saatlerinin, kan akışkanlığındaki değişim, hormonal faktörler stres hormonu koortizolün ve tansiyonun daha yüksek olması gibi pek çok faktörün etkisi ile kalp krizlerinin en sık görüldüğü saatler olduğu biliniyor. Her yerin karlarla kaplı olduğu, güneşli, tazelik hissi uyandıran, beyaz kış sabahları özellikle bilinen damar tıkanıklığı olan ve kalp hastalığı risk faktörlerini yoğun olarak bünyesinde bulunduran, tansiyonu yüksek olan kişiler için günün en tehlikeli zamanıdır. Pek çok araştırma sabah saatlerinde evinin önündeki ya da arabasının camlarındaki karları temizlerken işe yetişme telaşıyla hızla hareket eden ve farkında olmadan aslında çok ağır bir egzersizi oldukça soğuk havada yapan kişilerde kalp krizi geliştiğini göstermiştir. Karların temizlenmesi, yolu açmak ya da arabanın karlı-buzlu camlarını temizlemek aslında aynı zamanda tansiyonu da yükselten ciddi bir egzersizdir.
İşte 10 hayati öneri
Bilinen kalp hastalığı, hipertansiyonu, damar tıkanıklığı olan hastalara ve belli bir yaşın üzerinde, damar tıkanıklığına yol açan kolesterol yüksekliği, diyabet, aşırı kilo, sigara alışkanlığı, ailede kalp hastalığı gibi risk faktörlerine sahip kişilere kış aylarında kalp krizine karşı 10 hayati öneri şöyle sıralanabilir:
- Kış sabahlarında çok daha dikkatli olmalı, yavaş, keyifli bir sabah her zaman iyidir. Özellikle kar yağışının sabahında dışarıda yapılacak kar temizleme işi de dinlenerek ve yavaş yavaş yapmalı, imkân varsa yapılmamalı. Bunlar çekme, kaldırma yerine itme, süpürme yapılmalı.
- Kalp ve tansiyon hastaları ilaçlarını düzenli almalı.
- Çok soğuk günlerde, açık havada egzersiz yapmak yerine ev ortamı tercih edilmeli.
- Enfeksiyonlar, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, kalp hastalarında oldukça ağır seyredebilir, bazen kalp krizini ve kalp yetmezliğini uyarabilir. Alışveriş merkezlerinde yürüyüş-egzersiz yaparken kalabalık olmayan saatleri tercih etmek, enfeksiyonlardan korunmak için doğru olur. Covid-19 önlemlerini ihmal etmemek de çok önemli.
- Covid-19 aşısının yanı sıra, doktor önerisiyle grip, zatürre aşıları yaptırılmalı.
- Kalp krizi geçirmiş hastaların kışın dumanlı, kirli, soğuk havada mümkünse dışarı çıkmamaları ve çıkmak zorunda kaldıklarında yanlarında dilaltı haplarını taşımaları önemli. Alışverişleri internet üzerinden yapmak iyi bir seçenek olabilir.
- Kışın kilo alındığı unutulmamalı ve harcanamayacak kadar kalorili besinler tüketilmemeli.
- Tansiyon takibi düzenli yapılmalı.
- Kalp krizinin belirtisi olabilecek göğüste hissedilen, kollara omuza veya sırta yayılan yanma, baskı, sıkışma tarzındaki ağrılar hafife alınmamalı. Bu belirtilerde mutlaka doktora başvurulmalı.
