Uluslararası Şeffaflık Örgütü yüze yakın ülkede kolları olan çok geniş bir ağ. 1993’te kuruldu. Dünyadaki tüm kamu yönetimlerini, iktidarların akçeli işlerini, ihaleleri, iş dünyasındaki faaliyetlerini izliyor.

Örgüt, Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi’nin hazırlanmasında da etkin rol aldı. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı(OECD) Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi’nin oluşturulmasına destek verdi. G8 ülkeleri ve Dünya Bankası ile ortak projeler yürütüyor. Avrupa Birliği ise aday ülke değerlendirmelerini bu ağın raporlarına bakıp yapıyor!

Şeffaflıkla ilgili beş temel öncelikleri var. İlki ve en önemlisi, siyasal hayatta şeffaf, dürüst ve hesap verilebilir bir sistemin geliştirilmesi!

Uluslararası Şeffaflık Örgütü yerel ve küresel düzeyde yolsuzluğun büyüklüğünü ve sıklığını, istatistikler ve araştırmalar yoluyla saptıyor. Bunu yaparken yolsuzluk algı endeksine, rüşvet verenler endeksine, küresel yolsuzluk barometresine, rüşvetle mücadele ilkelerine, dürüstlük ilkelerine ve yolsuzluk raporlarına bakıyor.

Özetle dünyada kabul edilmiş, raporlarına güvenilen bir oluşum.

Çoğu bizi ilgilendirmiyormuş gibi görünen bu teknik ayrıntıları neden yazdım?

AKP iktidarı yüzünden!

Çünkü, Birleşmiş Milletler’den NATO’ya, Nobel’den İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar yüzlerce saygın kuruluşa ‘eyyy sen kimsin’ demişlikleri çok...

Gerçi bizi 20 yıldır idare edenler için far ketmez. Saygınmış, doğruyu söylüyormuş demeden işlerine denk gelmeyince herkese eyy derler ama, sonuç ortada!

İşte bu örgüt 1995 yılından bu yana yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 2022 yılı sonuçlarını açıkladı. Durum, dünyanın kıskandığı(!) biz Türkler açısından şinanay...

Memleketimiz dünyadaki 180 ülke arasında 101’inci!

Örgütün 1995’teki ilk yolsuzluk algı endeksi sıralamasında 29’uncu olan Türkiye, 2001’de 54’üncüydü. AKP’li yıllarda değişim şahane oldu... 2002’de 64’üncü, 2003’te 77’nci, 2017’de 81, 2019’da 91, 2021’de ise 96’ncı olduk...

Her ülke için en az 3 uluslararası kurumun yürüttüğü araştırmanın bulgularına dayanarak hazırlanan 2022 yolsuzluk raporundaki sıralama sürpriz değil, beklenen bir başarıydı yani(!)

Bu arada son 10 yıl içinde en çok puan kaybeden ülkelerin başında yine biz varız.

Şeffaf falan değildik ama içimiz cam gibi görünüyordu.

Neden acaba?

Rapora göre nedeni çok... Hukukun üstünlüğünün erozyona uğraması, sivil toplum ve basın üzerindeki baskılar, siyasetin finansmanına dair şeffaflığın olmaması, karar alma süreçlerinin gizli kapaklı oluşu vs...

Dünyada 101’inciyiz ama Avrupa Birliği ülkeleri arasında sonuncuyuz. 38 OECD ülkesi arasında 37’nciyiz. G20 ülkeleri arasında sondan dördüncüyüz!

Kötü değil, felaket durumdayız...

Şaşırdık mı?

Başımız öne eğildi mi?

Utandık mı?

Memleketin karar vericileri işi gücü bırakıp bu durumdan kurtulmak için yol arar mı?

Kıymetli savcılarımız sıfatlarının önündeki Türkiye Cumhuriyeti ağırlığını kullanır mı?

Erdoğan tarafından Kamu Başdenetçisi olarak atanan, aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı Ombudsmanlar Birliği başkanı da olan Şeref Malkoç, Türkiye Ombudsmanı olarak gereğini yapar mı?

Ve hepsinden önemlisi bu ülkenin vergi veren, gece gündüz çalışan, iyi güzel evlatlar yetiştirip geleceklerini bu ülkenin geleceğine emanet eden yurttaşlar bu utançtan kurtulmak için bir şeyler yapar mı?

Yolsuzluk algısı denilen şey boru değil sonuçta! Cebimize girmeden buharlaşan bizim paramız çünkü!