Kahramanmaraş deprem felaketinin üçüncü günü, 1 yıl önce tam bugündü. Devletin şefkatli eli, enkazdaki yurttaşlara uzatılmadı. Türkiye bu acizliği ilk kez yaşamıyor. 25 yıl önce 1999 Marmara Depremi’nde, neredeyse bire bir aynı ihmal ve acılar yaşandı. Kocaeli, Gölcük, Sakarya ve Yalova’ya inanın ki, gazeteciler devletten önce ulaştı. Yurttaşın, yuvası sandığı kağıttan hallice binalar yerle yeksan oldu. İnsanımızın fay hattındaki hayatları, hayalleri sonsuza kadar yıkıldı. Yaşayan ölülerin ağıdı, yeri göğü inletti. İnşaat malzemeleri kalitesiz, yapılar denetimsiz, siyasetçiler sorumsuz, müteahhitler ahlaksızdı! 1999 depreminden çeyrek asır sonra 6 Şubat Depremi’nde ne değişti?

HİÇBİR ŞEY DEĞİŞMEDİ

1984-2002 yılları arasında ANAP, DYP, SHP, MHP, RP derken iktidar ve ortakları sandıklardan oy devşirmek için 20’den fazla imar affı çıkardı. AKP iktidarı da en sonuncusu 5 yıl önce olan 11 imar affına imza attı. 17 Ağustos’ta, deprem bölgesine 2 gün sonra gidebilen dönemin siyasetçileri, “Yollar yıkıldı” diyebildi. Çadır hastanelerde, yaralıları teselli edip, taziye dileyip, gittiler. Jeoloji, jeofizik, inşaat mühendisi profesörler, o gün bugündür felaketten önce tedbir alınması için paralansa da fayda etmedi. 2024 yerel seçimleri öncesi AKP’li adaylar, 11 ili yıkan felaketin yıl dönümünde, seçim vaatlerine fazladan kat çıkma müjdesi (!) ekledi. Çürük binalarda can verenler ve yakınları, af çığırtkanlarını asla affetmiyor.

BİLİM ÖNCE YIKILDI

Üniversitelerin; inşaat, jeoloji, jeofizik mühendisliği bölümlerinden son birkaç yılda mezun olan 25 yaş altı gençler, 18 bin yurttaşın hayatını kaybettiği Marmara Depremi’nde henüz doğmamıştı. O çocuklar ilkokul, ortaokul ve lisede deprem tatbikatlarıyla büyüdü. Sıraların yanına tespih boncuğu gibi dizilirlerse canlarını kurtaracakları öğretildi. 6 Şubat Depremi’nde, bölgedeki 20 bin 340 okuldan 72’si yıkıldı. 504’ü ağır hasarlıydı. 50 bin derslik kullanılamayacak haldeydi. Allah’tan okullar kapalıydı. AKP, üniversite sayısını 22 yılda, 71’den 209’a çıkarmakla övünse de son depremde 9 üniversite binası yıkıldı. 11’i ağır hasar aldı. Kampüste 281 binaya girilemedi.

MÜTEAHHİDE SERBEST

Akademisyenler mi suçlu? Tabii ki, hayır. Müteahhitlik sertifikası, üniversitelerin mühendislik diplomasının önüne geçti. Sertifika almak için ne gerekiyor? Sadece para! Birkaç saatte şirket kurup, yaşadığınız ildeki ticaret odasına kayıt oluyorsunuz. Sicil numarası alıp, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na, vergi levhasıyla başvurup, binalar dikebilirsiniz. Türkiye’de öyle şeyler olmaz ya (!), “Hile, tehdit, vaat, nüfuz kullanarak çıkar sağlama, ihaleye fesat, rüşvet” gibi suçlardan son 3 yılda hüküm giyip giymediğine de bakıyorlar. Kahramanmaraş Depremi’nin 1. yılı dolduğuna göre, bölgede yaptığı binalar, siteler yıkılan kurnaz müteahhitler, 2 yıl sonra yeniden işbaşı yapabilecek!

MÜHENDİSLİKLER BOŞ

İnşaat, jeoloji, jeofizik mühendisliği bölümlerinin halini Uzman Eğitimci Salim Ünsal inceledi. Rapora göre: YÖK, inşaat mühendisliğine son 4 yılda 27 bin 170 kontenjan açarken 18 bin 268’i yani yüzde 67.2’si dolup, 8 bin 902 kontenjanı boş kaldı. 2023 YKS’de 5 bin 767 kontenjanın 4 bin 487’si doldu, 875’i devlet üniversitesinde 1.280 kontenjan dolmadı. Jeofizik ve jeoloji mühendisliği vakıf üniversitelerinde zaten yok. Jeofizik’in 2020’de yüzde 60’ı, 2021’de yüzde 68’i, 2022’de yüzde 47’si boştu. 2023’te açılan 136 kontenjana 85 öğrenci yerleşti. Kontenjanın yüzde 51’i zar zor dolduruldu. Jeofizik mühendisliğinin son 4 yıldaki 608 kontenjandan yüzde 54.6’sı boş kaldı. YÖK’ün jeoloji mühendisliğine ayırdığı 315 kontenjandan 239’u dolarken 76’sı bomboş.

İYİLİĞİNİZ BATSIN

Türkiye’de 35 yaş altı inşaat mühendislerinin yüzde 48’i işsiz, yüzde 65.4’ü yurt dışına gitme çabasında. İnşaat mühendisliği diplomalarının, yapı denetim firmalarına asgari ücretle kiralanması sıradanlaştı. Üniversitelerin mühendislik diplomaları internete düşerken 209 üniversitenin başındaki YÖK ne yapıyor? 6 Şubat’ta, “Depremin ardından, deprem bölgesini yeniden ayağa kaldırmak için üniversiteler, topyekun seferber olduk” dedi. Üniversitelerin bataklıkları doldurup, konteyner kentler kurup, Çocuk İyilik Merkezleri’nde, depremzede çocuklara protez kol bacak taktıklarını müjdeledi (!) Sistemsizliğin taşıyıcı kolonu sorumsuz sorumlular, cinayetten ağırlaştırılmış müebbet hapse tıkılmadan, kimse iyilikten söz etmesin!