Yas adasını, sayfiye yeri yaptılar

27 Mayıs 1960 askeri darbesinin ardından Başbakan Adnan Menderes ve Demokrat Partili siyasetçilerin yargılandığı İstanbul’daki Yassıada, toplumsal hafızanın önemli sembollerinden biri oldu. Daha önce Deniz Kuvvetleri’nin bir üssü bulunan ada, 1980’lerden sonra İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’ne devredildi, 2013’te ise AKP iktidarı tarafından ismi Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak değiştirildi. Başlangıçta bir “demokrasi müzesi” olarak düşünülen Yassıada’ya 125 odalı Katre Island Hotel, 30 betonarme bungalov, 600 kişilik konferans salonu, 1200 kişilik cami, müze, sergi salonu, sembolik deniz feneri inşa edildi. Ada beton kayalığına dönüştü. Ada şu günlerde zarar ettiği gerekçesiyle kamuya devredilen 5 yıldızlı Katre Island Hotel’e yatırımcı arayışıyla yeniden gündeme geldi.



MENDERES’E TOKAT ATILDI

Yassıada’nın son tanığı ve sanıkların avukatı, TBMM eski Başkanı Hüsamettin Cindoruk ise çarpıcı bir değerlendirme yaptı: “Adaya 5 yıldız otel yapıp sayfiye yerine çevirmek büyük hataydı, utanç duyuyorum...” Hüsamettin Cindoruk, SÖZCÜ’ye şunları söyledi:



- Yassıada’nın son tanığı olarak bana “Neden hatıralarını yazmıyorsun” diye soruyorlar. O adada o kadar çok şey gördüm ve yaşadım ki, hatıralarımı yazsam Türkiye sıkıntıya girer. Orada Başbakan Menderes’e tokat atıldığını gördüm. Demokrasinin katledildiği yer ve ‘Yaslı Ada’dır.



- Yassıada, Avrupa’daki Nazi kampları gibi ibret adası olarak aynen muhafaza edilmeliydi. İşkence adası, nasıl demokrasi adası olabilir? O adada TBMM, yasama organı, parlamenter sistem, Cumhuriyeti kuran Meclis mahkum edildi. Yassıda sebep, Başkanlık sitemi sonuçtur.



ORASI TOPLAMA KAMPIYDI

- Orada avukatlık yaparken mahkeme heyetine “Kararınız belli, sümen altında” dediğim için beni de tutukladılar, 2 ay tutuklu kaldım. Yassıada bir toplama kampıydı. İnsanlar acı çekti, işkence gördü. Demokrasinin gömüldüğü yerin adını, ‘Demokrasi Adası’ koydular. 5 yıldızlı otel dikip sayfiye yeri yaptılar, utanıyorum ve ayıplıyorum. Bu darbecilere mükafattır.

‘Vatana ihanet’le suçlandılar

14 Ekim 1960’ta başlayıp 15 Eylül 1961’te sona eren Yassıada yargılamalarında siyasetçiler ‘vatana ihanet’le suçlandı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ile Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Maliye Bakanı Hasan Polatkan, TBMM Başkanı Refik Koraltan, Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun’un da aralarında bulunduğu 15 kişi ölüm cezasına çarptırıldı. 592 sanıktan 123’ü beraat etti, 31’i müebbet hapse çarptırıldı. 15 idamlıktan 12’sinin cezaları hapse çevrildi, Menderes, Zorlu ve Polatkan idam edildi.