DIŞ HABERLER/Vildan Uygunoğlu

Ölülere gösterilen saygı konusu her kültürde ve toplumda çok büyük farklılıklar gösterebiliyor, fakat Sulawesi adasındaki topluluk için bu durum çok daha farklı noktalarda.

Fotoğraf: National Geographic Kuzenleri ve kardeşleri bir gün önce ölen üç yaşındaki Syahrini Tania Tiranda'ya sarılıp, onunla konuşuyorlar. Onlara göre Syahrini ölmedi, sadece hasta. Fotoğraf: National Geographic
Kuzenleri ve kardeşleri bir gün önce ölen üç yaşındaki Syahrini Tania Tiranda'ya sarılıp, onunla konuşuyorlar. Onlara göre Syahrini ölmedi, sadece hasta.


Topluluk, ölen yakınlarını gömmek ya da yakmak yerine olabildiğince uzun bir süre evlerinde tutuyorlar. "Hala evde olan ölü bir kişi, aslında ölü değildir" mantığına dayanan inançları sayesinde bu durum aylarca hatta yıllarca bile sürebiliyor. Ne zaman biri ölürse, aile bireyleri ölü bedene, hala hayattaymış gibi davranıyor. Onlara göre ölüm, uzatılmış bir uykudan ibaret.

Fotoğraf: National Geographic Fotoğraf: National Geographic


Toraja'lı insanlar, ölü bedene son derece özenle bakıyorlar. Evde kalan ölüleri sık sık temizleyip, kıyafetlerini değiştiren topluluk, aynı zamanda onlarla beraber dualar edip, onları besleyerek günlerini geçiriyorlar.

Fotoğraf: National Geographic Risma Paemboan, iki hafta önce 84 yaşında ölen eşinin annesinin cansız bedenine yemek götürüyor. Fotoğraf: National Geographic
Risma Paemboan, iki hafta önce 84 yaşında ölen eşinin annesinin cansız bedenine yemek götürüyor.




Üst sınıflar ölülerini yıllarca tutabiliyor

National Geographic'in yaptığı belgeselde de konuşan Toraja kültürü uzmanı Yacob Kakke'nin açıklamasına göre; alt sınıfa ait insanlar ölülerini sadece birkaç hafta yanlarında tutabiliyor, orta sınıf ise birkaç ay. En üst sınıf ise yıllarca. Sevdiklerini yanından ayırmak istemeyen kişiler, aynı zamanda kişinin cenaze vakti yaklaşana kadar, gelebilecek tüm yakınlarını da cenaze günü için toplanmalarını beklediklerini de belirtiyor.





Fotoğraf: National Geographic Fotoğraf: National Geographic


Fotoğraf: National Geographic Torajanlılar, farklı yerlerde yaşasalar da cenaze törenleri onları bir araya getirmeye yetiyor. Fotoğraf: National Geographic
Torajanlılar, farklı yerlerde yaşasalar da cenaze törenleri onları bir araya getirmeye yetiyor.


Batı kültürüne göre bu gelenek kulağa garip ve hastalıklı bir fikir gibi gelse de, Toraja halkına göre bu kültürlerinin bir mirası ve aynı zamanda yaşam ve ölümü kutladıkları bir ritüel.

Fotoğraf: National Geographic Cenaze geçit töreninden bir kare. Fotoğraf: National Geographic
Cenaze geçit töreninden bir kare.


Ölülerin akrabalarından Pieter Sambara'nın açıklaması ise yeterince net: "Dünyaya göre bu alışılmadık bir şey olabilir. Fakat bu bizim kültürümüz. Bu bizim eşsizliğimiz."