Toplumun çoğu, Covid-19 geçirdiği için ve birçok kişi aşılı olduğu için eskisi gibi ağır vakalara rastlanmıyor. Uzmanlara göre genel enfeksiyonlardan korunma tedbirleri ihmal edildiği için vaka sayıları tekrar yükseldi. Bu yükselişin kısmi bir yeni dalga sayıldığını belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Vefa Öztürk, Eris varyantıyla ilgili şu bilgileri verdi:
SONBAHARDA ARTIŞ YAŞANIR MI?
- Sonbaharda karşılaşılacak sorunlar Covid-19’un yanı sıra, gribal ve solunum yolu hastalıkları olacaktır. Okulların açılması, toplu taşıma kullanımı veya alışveriş merkezleri en sık bulunulan kapalı ortamlardır. Burada ortamın havasında birçok virüs, bakteri olacağı için her türlü enfeksiyon, bakteriyel enfeksiyonu artıracaktır. Bunların dezavantajları da genellikle klimalar ile havalandırılmalarıdır.
- Eğer buralarda klima hariç iyi bir havalandırma yapılırsa, camlar açılır ve belli aralıklarla hava sirkülasyonu sağlanırsa risk daha az olur. Covid-19 ile benzer şikayetler yapan hastalıklar okulların açılması ve havanın soğumasıyla artacak. Bu nedenle hastane başvuruları ve doluluk oranları artacak. Covid-19’lu hastalar için hem servislerde hem de yoğun bakımlarda yer sıkıntısı olacaktır. Bu yoğunluğu yönetmek ve hastanelerin hastalara iyi hizmet verebilmelerini sağlamak için yine aşı ve maskeler çok önem arz edecek. Ayrıca Covid-19 benzeri belirtileri olan hastalıkların çoğalması, Covid-19 tanısına gidilmesini zorlaştıracak ve daha fazla tetkike ve teste maruz kalınmasına neden olacaktır. Covid-19 için alınan her önlem, Covid-19 dışı birçok hastalıktan da koruyacaktır.
Ali Vefa ÖztürkAKCİĞER ENFEKSİYONUNA YOL AÇAR MI?
- Yaz ayının ortalarından itibaren havaların aşırı sıcak olmasından dolayı yaz salgınları başladı. Bu salgınlarda da en çok dikkat çeken Covid-19 virüsünün Eris varyantı oldu. Aslında Eris varyantının diğer varyantlardan büyük bir farkı yok. Sadece daha hızlı yayılıyor ve bazı risk gruplarında daha ağır geçiyor. Ayrıca daha az akciğer enfeksiyonu yapıyor. Covid-19’un diğer varyantları gibi ciddi akciğer enfeksiyonları yaptığı şimdilik gözlenmedi. Eris varyantı, Omicron varyantının mutasyona uğramış yeni bir formu olarak gösterilebilir. Bu formun hastalık yapma gücü, diğer eski formlara göre yüksek değil. Ancak eski formalara göre daha hızlı yayılmaktadır.
KİMLER AĞIR GEÇİREBİLİR?
- Covid-19 için riskli kişiler; bağışıklık sistemi zayıf olanlar, kan hastalığı, kronik hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenlerdir. Yaş grubu olarak da 65 yaş üstü ve 6 yaşından küçük çocuklardır. Yaşlandıkça bağışıklık sistemi de yaşlanır. Bu yüzden bağışıklık sistemi enfeksiyon hastalıklarına iyi cevap veremez. Çocukların da 6 yaşına kadar bağışıklık sistemi yeterince gelişmediği için enfeksiyon hastalıklarına cevap verememektedir. Ağır Covid-19 hastalığı için bu kişiler riskli adaydır.
İLERKİ YAŞTAKİ HASTALAR NELERE DİKKAT ETMELİ?
- Covid-19 virüsü akciğere indiği zaman daha ağır hastalıklara sebep olmaktadır. Grip kadar basit geçmemektedir. Daha ağır olmasının sebeplerinden birincisi hastalığın daha uzun sürmesi ve hayati risk durumunun olmasıdır. Dünya üzerindeki hayati risk taşıyan enfeksiyon hastalığı, akciğer enfeksiyonları hastalıklarıdır. Bu yüzden bu hastalıklar akciğere inmemelidir. Akciğere indiği zaman öksürük şiddeti artar. Hastada balgam var ise balgam oranı da artar. Balgamın rengi daha koyu sarı-yeşil rengine döner. Bunun yanında nefes darlığı, göğüs ağrıları olabilir.
- Zatürre veya akciğer enfeksiyonu denildiğinde akla ateş gelir. Genelde de ateşli olur, fakat yaşlılarda ateşsiz zatürre olabilir. O yüzden yaşlı hastalarda uzun süreli, 2 haftayı geçen öksürükler varsa sorunu akciğer enfeksiyonu açısından değerlendirmek gerekir. Çünkü ya bronşit ya da zatürre olabilirler. Covid-19’a bağlı zatürrelerde ne yazık ki klasik antibiyotikle tedavi yeterli olmuyor. İyi bir bakım ve geç kalmamak gerekiyor. O yüzden ileri yaş hastalar, Covid-19 geçiriyorlarsa ve öksürükleri uzun sürüyorsa mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmaları gerekir.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI?
- Öksürük, balgam, ateş, boğaz ağrısı, nefes darlığı gibi şikayetler özellikle üç günü geçtiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
- Covid-19 tedbirlerine kısmen geri dönülmeli.
- Aşı yaptırılmalı. Aşılarla ilgili şüpheleri olanlar için ise; en azından zayıflatılmış virüslerle hazırlanmış klasik eski tür aşılar yaptırılmalı.
- Kapalı alanlarda uzun süre kalınmamalı.
- Kalabalıkta uzun vakit geçirilecekse mutlaka maske kullanılmalı.
- Hastalar başkalarının yanında maske takmalı.
- Eller sık sık en az 20 saniye ve sabunla yıkanmalı.
- Bugünlerde Covid-19 aşısı yaptırılmalı.
Bu önlemler alınmadığı takdirde sonbahardaki dalga, herkesi yoran ve sıkan dönemlerden daha yaygın bile olabilir.
YİNE KAPANMA OLUR MU?
- Maskeli günlere dönmekte fayda var. Fakat eskisi kadar katı olmamalı. Eğer risk faktörleri varsa kapalı alanlarda 15 dakikadan fazla kalınması gerekiyorsa takılması gerekir. Daha kısa süre kapalı alanda kalınacaksa ve açık alanlarda maske kullanmaya ihtiyaç olmayacaktır. En azından minimum bakterilerle de karşılaşmak gerekmektedir. Eskisi kadar büyük bir kapanma ve izolasyon olmayacaktır. Tabii hijyen de hayatımızda hep olmalı. Dezenfektan kullanımı, eğer toplu taşıma kullanıyorsanız hayatınızda olmak zorunda. Normalde de hem kendiniz hem çocuklarınız için el yıkama alışkanlığının kazanılması gerekir.
